Bismillahirrahmanirrahim
İsmi Azam’ın belirlenmesinde alimlerin farklı düşünceleri:
Taberi şöyle söylemektedir hadislerin ismi azam’ın belirlenmesinde ihtilaflı olmasının sebebi bunların hepsini sahip olduğunu göstermektedir. Çünkü bu konuda gelen haberlerin hiçbirinde ismi azam şudur ondan daha büyüğü yoktur şeklinde bir kayıt bulunmamaktadır ki bununla sanki;” Hak Teala’nın her bir isminin çok yüce anlamında en büyük olmakla vasıflandırılabileceği söylenmektedir.
Diğer birçok âlim de kanaat itibariyle ismi Azam’ın manalarının birçoğunu içerse de 99 ismin İçerisinde bulunmadığı şeklindedir.
Bir kısım alim İsmi Azam bilgisinin Yüce Allah katında bulunduğunu ve onu kullarından hiçbirine Muttali kılmadı görüşündedir. Hatta bu konuda bir belirleme yapanlarda rivayetlerde bulunan farklılıkları izah edememekten dolayı sıkıntıya düşmektedirler.
İsmi Azam konusunda hafız İbn Hacer ve imam Suyutinin tertibine göre şu şekilde bir tablo çıkartılabilir:
1- İsmi Azam "Huve” o zamir isim midir
2- İsmi Azam "Allah" ismi Celali dir
3- İsmi Azam "Allah Er Rahman Er Rahim" dir.
4- İsmi Azam "Er Rahman Er Rahim el hayyul Kayyum" dur
5- İsmi Azam “el hayyul Kayyum” dur.
6- İsmi Azam "el Hannanü, el-mennan, bedi’u’s- semavati ve’l-erd, Zülcelali vel ikramdır.”
7- İsmi Azam “ Bedi’u’s- semavati ve’l-erd, Zülcelali vel ikramdır.”
8- İsmi Azam “Zülcelali vel ikramdır.”
9-İsmi azam “ Allah la ilahe illa huve, el ehad, essamed, ellezi lem yelid ve lem yuled ve lem yekun lehu kufuven ehad.” dır.
10-İsmi Azam “ Rabbi, Rabbi”dir.
11- İsmi Azam "La ilahe illa ente sübhaneke innî küntü minezzalimin" dir
12- İsmi Azam” Huve, Allah, Allah, Allah, ellezi la ilahe illa huve Rabbul arşil Azim” dir.
13- İsmi Azam 99 ismin içerisinde gizlidir.
14- İsmi Azam” Kelime-i Tevhiddir.”
15- Belirli bir ismi azam yoktur. Esma Hüsna’nın hepsi büyük olduğundan özellikle bir isim yoktur.
16- Cenabı Hak CC. Bu ismin yalnızca kendisine saklanmış olup bunu mahlukattan hiç kimseye bildirmemiştir.
17- İsmi Azam” Malikel Mülk” tür.
18- İsmi Azam kişinin Rabbine tam bir ihtiyaçla sorumlulukla kendisinden geçmiş bir halde gönlünden Allah azze ve celle nin hangi ismini geçiriyorsa ve onunla dua ediyorsa İsmi Azam odur
19- İsmi Azam” Allahümme” dir.
20- İsmi Azam” elif lam mim” dir
Bütün bunlarla birlikte ismi Azam’ın Allah’ın kullarından dilediğine öğrettiği özel bir isim olduğu da söylenmiştir Bu sebeple Bunu bilen Arifler layık olmayana açmakta çok kıskanç olmuşlardır.
Üstat Kuşeyri Esmaül Hüsna ile ilgili olarak yazmış olduğu kitabında "el hayyul Kayyum" bölümünde İsmi Azam ehlinin onu ifşa etmeden ne kadar kıskanç olduklarını anlatmaktadır
İsmi Azam’ın Ruhi terbiye için kullanılması Sofi ekolleri içerisinde bir ekolden diğerine değişmektedir. Ticani şeyhlerinden Muhammed El Arabi şöyle söylemektedir: ”Gerçek şu ki ismi azam özellikle zata aittir ve başka bir sıfatla ilgili değildir. Ve tam anlamıyla kapsam içeren bir isimdir ve bir asırda bu ismin tüm içeriğiyle ancak bir kişi tahakkuk edebilir. Bu isim tektir ve bütün isim ve sıfatları kendisinde toplamıştır.” demektedir.
إرسال تعليق