Bismillahirrahmanirrahim
Fecr suresi hakkında:
Kur’an-ı Kerim’deki sıralamaya göre 89. suredir mufassal sureler kısmının on ikinci grubundaki ilk süredir. Mekke’de nazil olmuştur ve 30 ayettir.
Fecr suresi konusu:
Fecir Suresinin daha ilk başlangıcındaki ayetlerde öğüt verilip uyarı yapılmaktadır. Ad, Semud ve firavun kavimleri peygamberleri yalanlamalarından ve azgınlık etmelerinden dolayı başlarına gelen azap ve helak hatırlatılmakta. Dünya hayatında kulların Hayır ve şer, zenginlik ile fakirlikle Allah tarafından imtihan edileceği vurgulanır. Devamla yadırganan bazı insan karakterlerinden bahsetmektedir.
İnsana kıyamet gününü ve o gün ikram için hazırlananlar hatırlatılıyor. Fecr suresi Allah’ın azabından Allah’ın fiillerini yanlış anlamaktan sakındırıyor ve yetime ikramda bulunmamayı, yoksulu doyurmaya teşvik etmemeyi, helalden başka mal yemeyi, malı aşırı sevmeyi kınıyor.
Ahiret alemi için önden gönderilmesi gereken salih amellerin gerekli olduğu hatırlatılmakta ve huzur içerisinde olan nefisten bahsedilmektedir. Takvaya yönlendirme ve ona ters düşen amel ve hareketlerden kişiyi kurtaracak yolu göstermektedir. Sure kafirlerin ahlakını açıklarken, Takva sahiplerinin ahlakına davet etmeye de çalışmaktadır.
Fecr suresi nüzul sebebi :
Fecr Suresi 15 ve 16 ayeti kerimeleri kim hakkında nazil olduğu ihtilaflıdır. Atâ’nın İbn Abbâs’tan rivayetine göre Utbe ibn Rabîa ve Ebu Huzeyfe ibnu’l-Muğîra hakkında; İbnu’s-Sâib’e göre Übeyy ibn Halef; Mukatil’e göre de Ümeyye ibn Halef hakkında nazil olmuştur.[İbnul-Cevzî]
Fecr 17. ayeti kerime Mukatil der ki: Ümeyye ibn Halefin yanında yetim olarak bulunan Kudâme ibn Maz’ûn hakkında nazil olmuştur.[Kurtubî,]
Fecr Suresi 27-30 ayetleri hakkında Müfessirler kim hakkında nazil olduğunda ihtilâf etmişlerdir. Görüş olarak Hz. Osman ibn Affân, Uhud’da şehid olduğunda Hz. Hamza ibn Abdülmuttalib hakkında nazil olduğu diğer bir rivayette Hz. Ebu Bekr hakkında son olarak da Mekke müşrikleri tarafından asılarak (veya çarmıha gerilerek) öldürülen Hubeyb ibn Adiyy hakkında nazil olduğu da söylenmiştir.
Ebû Salih’in Câbir (R.A.)den yaptığı rivayete göre:
— Muâz (R.A.) namaz kıldırırken bir adam da gelip ona uydu. Derken Muâz (R.A.) namazı uzattı. Adam da ona uymayı bıraktı ve Mescid’in bir tarafına çekilerek o namazı kendi başına kıldı. Onun böyle yaptığını öğrenen Muâz (R.A.): «O münafıktır» dedi ve gelip durumu Resulullaha (A.S.) arzetti. Bunun üzerine Resulü İlah (A.S.) o gene adamı çağırdı ve cemaati neden bıraktığını sordu. Adam şu cevabı verdi: «Ya Resulullah! Gelip ona uydum ve cemaatle namaz kılmaya başladım; ama o, namazı uzattı da uzattı. Ben de ona uymaktan vazgeçtim ve Mescid’in bir köşesinde yalnız başıma kılıp devemin yemini verdim.»
Bu olaya üzülen Resulullah (A.S.) Efendimiz şöyle buyurdu:
«Ya Muâz! Sen fitneci misin? Neden (sebbih isme rabbike’l-a’lâ), (ve’ş-şemsi ve duhâha), (ve’l-fecri ve’lleyü izâ yeğşa) sûrelerini okumuyorsun?»
Fecr suresi meali:
1, 2, 3, 4, 5. Fecre, on geceye (haccın on gecesine), çifte ve teke, (her şeyi karanlığı ile) örttüğü an geceye yemin ederim ki, akıl sahibi için bunlarda elbette bir yemin (değeri) var, değil mi?
6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14. Görmedin mi, Rabbin ne yaptı Ad kavmine; direkleri (yüksek binaları) olan, ülkelerde benzeri yaratılmamış İrem şehrine, o vadide kayaları yontan Semûd kavmine, kazıklar (çadırlar, ordular) sahibi Firavuna! Ki onların hepsi ülkelerinde azgınlık ettiler. Oralarda kötülüğü çoğalttılar. Bu yüzden Rabbin onların üstüne azap kamçısı yağdırdı. Çünkü Rabbin (her an) gözetlemededir.
15. İnsan ise; Rabbi onu deneyip de kendisine ikramda bulunduğunda, ona bol bol nimetler verdiğinde, “Rabbim bana ikram etti” der.
16.Onu imtihan edip rızkını daralttığında ise «Rabbim beni önemsemedi» der.
17, 18, 19, 20. Hayır! Doğrusu siz yetime ikram etmiyorsunuz, yoksulu yedirmeye birbirinizi teşvik etmiyorsunuz. Haram helal demeden mirası yiyorsunuz. Malı aşırı biçimde seviyorsunuz.
21, 22. Ama yeryüzü parça parça döküldüğü, Rabbin(in emri) geldiği ve melekler saf saf dizildiği zaman (her şey ortaya çıkacaktır).
23. O gün cehennem getirilir, insan yaptıklarını birer birer hatırlar. Fakat bu hatırlamanın ne faydası var!
24. (İşte o zaman insan:) «Keşke bu hayatım için bir şeyler yapıp gönderseydim!» der.
25. Artık o gün, Allah’ın edeceği azabı kimse edemez.
26. Onun vuracağı bağı kimse vuramaz.
27, 28, 29, 30. Ey huzura kavuşmuş insan! Sen Ondan hoşnut, O da senden hoşnut olarak Rabbine dön. (Seçkin) kullarım arasına katıl ve cennetime gir!
Fecir suresinin fazileti ve sırları:
Belanın uzaklaştırılması için 7 defa okunur.
Yöneticilerin gazabından korunmak için okunur.
Her kim bu sureyi okumaya devam ederse, kıyamet günü o kişiye nurdur.
Bu sure şafak vakti on bir kere okunursa ertesi gün şafak vaktine kadar koruma ve muhafazada olunur.
Fecr suresi bir kağıt üzerine yazılıp suyu içilir ise, o kimsenin çok hayırlı salih bir evladı olur. Havas kitaplarında rivayet edilmektedir.
Geylani Tefsiri Fecr suresi hakkında:
Ey bu hitabı dört gözle bekleyen, Bu sesi işitmeyi gözleyen ve isteyen Tevhid ehliyet salik! Şunu yapmalısın: Tüm vakitlerinde Rabb’inin huzurunda olmalısın Şöyle ki dünyaya dünyanın boş arzularına ve onda bulunan diğer tüm şeylere yönelmek gibi Allah’u Teala’dan Bir başkasına yönelmek seni Allah’u Teala’dan tümüyle alıkoymasın. Bilakis İlahi takdir gereğince hakkında takdir edilmiş ve meydana gelmiş şeylere razı olup teslimiyet içerisinde olmalısın. bütün işlerini teslimiyet içerisinde ilahi Rıza’yı bekleyerek Allah’a havale etmelisin. bunu yaparken de ihlaslı bir kararlılıkla Rabbine doğru yönelmelisin. Ta ki her vakit ve her halde alıp verdiğin her bir nefeste bu güzel ve hoş hitaba muhatap olabilesin.
Kısaca Allah’tan mutlak olarak gafil olma ki bu tür Yüce kitaplarla ve Yüce ikramlarla şereflendirmek suretiyle gözün aydın kılınsın ve ilahi müjdeye nail olasın.
Allah’u Teala bizleri kalbi uyanık ve huzur içinde olan kullarından kalsın Geylani tefsiri sayfa 423
Yorum Gönder