Göktaşı
Göktaşı düşme esnasında füzyondan geçer bu durum onun yüzeyinde kabuk oluşturur. Göktaşının üstünde düz ve parlak bir zemin oluşur. Eski toprak kayalar ile bir göktaşını birbirinden ayıran en belirgin özelliktir. Bir kayanın füzyon kabuğu yoksa, diğer göktaşı benzeri özellikleri ne olursa olsun, onun bir göktaşı olduğundan şüphelenmek için hiçbir neden yoktur.
Göktaşı Denince Ne Anlamalıyız:,
Göktaşı ya da meteorit, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Meteorit düşen nesnenin katı bir kalıntısıdır. Bu nesne kuyruklu yıldız, asteroit veya meteordur. Bütün bunlar dış uzaydan herhangi bir gezegene veya Dünya’nın atmosferine girer ve genellikle de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışırlar.
Objeler dünyanın atmosferine giren göktaşları ısıyı yaymaya başlar ve meteora dönüşmüş olur ve “ateş topu” oluşturur. Kayan yıldız olarak da bilinir.
Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Göktaşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin göktaşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Füzyon Nasıl Oluşur
Göktaşları, yani güneşin etrafında dönen küçük kayalar, Dünya atmosferine saniyede kilometrelerce hızla girer. Bu muazzam hızlarda, kayanın yolundaki hava ciddi şekilde sıkıştırılır. Hava hızla sıkıştırıldığında, sıcaklığı artar. Sıcak hava, taşlı göktaşlarının dış yüzeyinin erimesine neden olur. Erimiş kısım o kadar sıcak ve akışkandır ki hemen kesilir (dökülür) ve altında yeni malzeme erir.
Bir göktaşı atmosferden geçerken kütlesinin çoğunu kaybedebilir. Erimenin olmadığı noktaya kadar yavaşladığında, soğuyunca oluşan son eriğiye, füzyon kabuğu adı verilir. İnce, camsı bir kaplama oluşumdur. Taşlı göktaşlarında, füzyon kabukları nadiren 1 veya 2 mm’den daha kalın olur.
Bazı ay meteorları dışında (tüm meteorların 1000’de 1’inden azı), füzyon kabukları belirgin bir şekilde veziküler (gaz kabarcığı yoktur) değildir. Bazı füzyon kabukları akış özelliklerini gösterecektir; diğerleri Regmaglypts olarak bilinen bu çukurlar, genellikle demir meteoritlerin üzerinde sıkça rastlanır. Atmosfere giriş sırasında, herhangi bir köşe, kenar veya çıkıntılar varsa, ilk olarak bu parçalar kırılacaktır. Sonuç olarak, bir göktaşı yuvarlak şekil almış ve aerodinamik bir şekle sahip olur.
Göktaşları yüzlerce veya binlerce yıl dünya üzerinde bulunsa, füzyon kabuklarında değişiklik olmaz parlaklık devam eder. Çokça yağmur yağan ılıman coğrafyalarda bulunan göktaşlarının füzyon kabukları fazla parlak ve siyah olmayabilir. Göktaşı füzyon kabukları camdan oluşur, ancak alttaki malzeme kristaldir ve bazen kabuktan daha zayıftır.
Sonuç olarak, Dünya’da uzun süredir bir göktaşı varsa, füzyon kabuğu bazen pul pul dökülür. Çoğu karasal iklim yerlerinde bulunan göktaşlarının kabuk ve vernik parlaklıkları pul pul dökülmez, bu nedenle “pul pul dökülme” özelliği, göktaşlarını tanımak için önemli bir özelliktir.
Göktaşı Çeşitleri Nelerdir?
Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir:
– Taşlı göktaşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; demir göktaşları daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir;
– Taşlı-demir göktaşları hem metal hem de kaya materyali içerir. Modern sınıflandırmalar, göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayrılmaktadır: 2 mm’den küçük olan göktaşları mikro meteor olarak adlandırılır.
– Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay’da veya Mars’ta bulunurlar.
Göktaşı Özellikleri
Göktaşlarını diğer taşlardan ayırmaya yardımcı olan birkaç özelliğe sahiptirler. Göktaşı analizi yapmak isteyenler bu özellikleri dikkate almalıdır. İşte göktaşı özellikleri: Yoğundur; Meteorlar, metalik demir ve yoğun mineraller içerdiğinden genellikle boyutlarına göre oldukça ağırdır. Manyetik yapıdadır; Çoğu göktaşı metalik demir içerdiğinden, göktaşına genellikle bir mıknatısa yapışır. Taşlı olarak adlandırılan meteorlara mıknatıs yapışmayabilir, ancak mıknatısı bir ip ile asarsanız taşa doğru gittiğini görürsünüz. Alışılmadık şekilleri mevcuttur; Demir-nikel göktaşları nadiren yuvarlaktır. Bunun yerine, yüzeylerinde “regmaglypts” adı verilen, parmak izi gibi sıra dışı çukurlar bulunan düzensiz bir şekle sahipler. Füzyon kabuğu oluşmuş bir parlaklığı vardır; Taşlı göktaşları tipik olarak yüzeylerinde atmosferden geçerken eridiği ince bir kabuğa sahiptir.
Göktaşı Olmayan Taşların Özellikleri
Göktaşları aşağıdaki özelliklere sahip değildir: Açık renkli kristaller; Kuvars, Dünya’nın kabuğunda yaygın, açık renkli bir kristaldir. Ancak Güneş sistemindeki diğer cisimlerde bulunmaz. Kabarcıklar; Dünyadaki volkanik kayalar veya metalik cürufların içinde genellikle kabarcıklar veya veziküller bulunur, ancak göktaşlarında bu kabarcıklar yoktur. Çizgi; Seramik bir yüzeye bir göktaşı ile çizik atılmaz yani iz bırakmaz. Siyah veya kırmızı bir çizgi bırakan yoğun bir kaya, muhtemelen her ikisi de tipik olarak göktaşlarında bulunmayan demir mineralleri manyetit veya hematit içerir.
Göktaşı Nasıl ve Nerede Aranır?
Meteorun parçalanması ile parçaların yeryüzüne düşmesi belli bir alanla sınırlı değildir. Endonezya’da fakir ailenin evinin damına düşen göktaşı ile zengin oldukları haberlere yansımıştır. Ancak bu işe gönül vermiş olan kişilerin çokça araştırmacı ve gözlem yapan bir yapısı olması gerekir.
Bazı göktaşları okyanusa, yağmur ormanlarına, erişilmesi zor olan yüksek yerlere veya tarlalara düşebilir. Göktaşlarını inceleyen bilim adamları genellikle göktaşını Antartikada aramaktadırlar. Çünkü Antarktika’da siyah bir kaya bulunursa, bunun bir göktaşı olduğunu hemen hemen garanti edebilirler.
Buralarda araştırmalar genellikle zor ve maliyetli olduğundan bilim adamları dünya üzerinde bu gibi hareketlenmeleri inceleyerek o bölgelerde gökyüzü hareketlerine göre araştırmalar yapmaktadırlar. O bölgeye düşen göktaşlarının hemen peşine düşülmektedir.
Göktaşı nasıl satılır?
Göktaşı internetten ulaşabileceğiniz çeşitli kurumlara satılabilir. Bu kurumlar arasında:
meteorites-for-sale,aerolite.org
https://geology.com/meteorites/value-of-meteorites.shtml http://meteorites.wustl.edu/what_to_do.html yer almaktadır
Eğer taşınızın gerçekten uzaydan geldiğine inanıyorsanız bir dizi test yaptırmamız gerek. Daha sonra elinizdeki göktaşını ilgili kurumlara ulaşarak satabilirsiniz. Yine bu taşları toplayan kolleksiyoner kişiler vardır.
Yorum Gönder